Door Eric Schliesser (Hoogleraar Universiteit van Amsterdam)

Het onderliggende principe van de Spel van de angsthaas is dat terwijl elke speler liever niet toegeeft aan de andere kant, de slechtst mogelijke uitkomst optreedt wanneer alle spelers niet toegeven. Een manier om een keuze bij de ander af te dwingen is zelf je eigen keuzevrijheid onmogelijk te maken. Het scenario is beroemd geworden door een scene in Rebel Without a Cause. (En voor een latere generatie in de film Footloose in de scene Chicken with Tractors.) Door de onderhandelingen te verlaten en op een referendum aan te sturen, heeft de Griekse regering haar eigen speelruimte opgegeven. (De Griekse minister van financiën, Yanis Varoufakis, is een beroemde spel-theoreticus.)* Dit is een rationele handeling als de Griekse regering meent dat een Grieks bankroet en zelfs Grexit door Europese regeringsleiders en bureaucraten als opmaat van een bredere en diepere Euro- en schulden-crisis bevreesd wordt. Het gevaar met deze strategie is dat zelfs al zou het rationeel zijn om te menen dat een ongeorganiseerd Grieks bankroet en haastige Grexit de opmaat van een bredere en diepere Euro- en schulden-crisis is, het onzeker is of de Europese regeringsleiders (enz.) dat ook geloven en er dus naar gaan handelen. En zelfs al zouden ze dat geloven, zouden ze het misschien niet naar willen handelen om anderen (Spanje, Italië, enz.) niet aan te moedigen om de Griekse strategie na te volgen.

De Griekse staatsschuld is zo’n (ca) 340 miljard euro, d.w.z. 200% van het bruto nationaal product van Griekenland. Dat is voor de Grieken niet meer een beheersbaar probleem omdat Griekenland al te lang geen economische groei heeft gehad (integendeel het is flink verarmd) en met beleid wordt opgescheept dat voorlopig ook geen groei zal genereren. Een groot deel van die schuld zat voorheen bij Noord-Europese banken, maar is in de afgelopen jaren op de boeken van ECB, IMF en, vooral bij Europese regeringen (m.n. Duitsland, Frankrijk, en Italië)  terecht gekomen. De vraag is dus eigenlijk of Europese regeringen deze week of over een jaar aan hun kiezers willen uitleggen dat ze naar hun (aan Griekenland uitgeleende) centen kunnen fluiten.

Het probleem is dat als Europese regeringsleiders voor uitstel kiezen (wat waarschijnlijk is), ze misschien veel meer moeten uitleggen. Want nu de ECB bewezen heeft de (Griekse) banken tijdens een klassieke bank-run niet te willen steunen, zullen Spaanse en Italiaanse (enz.) spaarders minder geduld en vertrouwen tonen bij de eerste tekenen van onrust, aldaar. En die onrust, die gaat komen. (Dus zelfs bij Grexit moet de EU/ECB/monetaire unie grondig hervormd worden.)

*Varoufakis bespreekt zo’n scenario binnenkort in Filosofie Magazine (met dank aan Florentijn Van Rootselaar om me hierop te wijzen).


Volg ons op

TwitterInstagramFacebook

Op de hoogte blijven per mail?

Wanneer wil je een e-mail ontvangen?

Steun ons

Doneer Word vriend