Door Katrien Schaubroeck (Universiteit Antwerpen)
Kleine ode aan: The Reasons of Love van Harry Frankfurt (Princeton University Press, 2004).
Frankfurt is een kei in mooie titels bedenken (of wat dacht je van die andere klassieker The Importance of What We Care About?). De kloof tussen de rede en de liefde, het hoofd en het hart wordt in één zin gedicht. Vier eeuwen eerder sprak Blaise Pascal ook al over het hart dat zijn redenen heeft die de rede niet begrijpt. Maar Frankfurt staat stevig in de analytische filosofie. Hij was het die me voor het eerst liet zien dat analytische filosofie perfect in staat is tot reflectie op thema’s die ik typisch met de continentale verbond, zoals liefde en de zin van het leven. Nog een kloof gedicht.
Dit is een aflevering uit de rubriek ‘Een Kleine Ode Aan’. In ongeveer 250 woorden looft een Nederlandse of Vlaamse auteur een al dan niet vergeten filosofisch pareltje.
Verder lezen:
Voor een langere (en kritischere) ode, zie mijn kritische studie van het boek in Tijdschrift voor Filosofie 68, no 2, 2006.
Door deze ode besloot ik The Reasons of Love deze zomer tot onderwerp van mijn voordracht voor een groep filosofieliefhebbers te Saint-Nectaire te maken. Opnieuw ging er door Frankfurt een hele gedachtenwereld voor mij open (de eerste keer was na lezing van Frankfurts’ Freedom of the Will and the Concept of a Person). Het onderwerp bleek in een buitengewone behoefte te voorzien. Liefde is zelden analytisch beschreven, maar is een werkelijk uitermate interessant concept. Zijn opvatting over zelfliefde lijkt voor velen een brug te ver: het is te zeer besmet met connotaties van egoïsme.
Is liefde trouwens geen schoolvoorbeeld van een alternatiefloze, maar toch vrije keuze, zoals door Frankfurt wordt beschreven in Alternate Possibilities and Moral Responsibility?