Door Brecht Decoene (Docent Universiteit Gent)

“Het zionisme bij nader inzien” (1978) van de Joodse Duits-Amerikaanse filosofe Hannah Arendt (1907-1975) is om meerdere redenen bijzonder. Vol verbazing constateerde ik hoe visionair haar blik reeds in 1945 was omtrent de zionistische zaak.

Met een snoeiharde zelfverzekerdheid legt ze de nadelige consequenties van de zionistische zaak bloot. Zowel rechtse, als linkse zionisten krijgen er van langs, evenals Theodor Herzl, de grondlegger van het moderne politieke zionisme. Arendt denkt niet in doctrines, maar onafhankelijk. Ook als dat  haar de status persona non grata oplevert in kringen waar ze zich een decennium lang had geëngageerd sinds Hitlers machtsovername.

Zelfkritisch zijn ten aanzien van een ideaal dat je ooit genegen was, is voor de meesten een lastige opgave. Daarbovenop word je geconfronteerd met het wrange vooruitzicht vrienden te verliezen en tijdelijk een intellectueel isolement te trotseren.

Hoewel Arendt niet heilig is, maken haar blinde vlekken haar kritiek niet minder relevant. Ze voorzag het merendeel van de problemen: wie de Palestijnen negeert in onderhandelingen, zal noodgedwongen als Joodse citadel afhankelijk worden van buitenlandse grootmachten. De Joodse staat op die bewuste plaats inplanten en de oorspronkelijke bewoners verjagen, zal het antisemitisme niet doen verdwijnen, maar van extra brandstof voorzien.

Door het zionistische gedachtegoed in haar logische consequenties te doordenken, legt ze als vanzelf de dwaasheden en blunders bloot die het heeft, maar vóóral nog zal begaan. Haar zelfkritische vermogen, gecombineerd met haar vurige visie, zonder dat ze op dat moment bekendheid genoot, getuigen voor mij van een met eerlijkheid doordrenkte én lef geïnjecteerde denkkracht.

Dit is een aflevering uit de rubriek ‘Een Kleine Ode Aan’. In ongeveer 250 woorden looft een Nederlandse of Vlaamse auteur een al dan niet vergeten filosofisch pareltje.


Meer:

Volg ons op

TwitterInstagramFacebook

Op de hoogte blijven per mail?

Wanneer wil je een e-mail ontvangen?

Steun ons

Doneer Word vriend